Met de afbouw van de gaswinning en de opkomst van waterstof is de energietransitie in Groningen in volle gang. Dit biedt mooie kansen en nieuw perspectief. In 2019 is het Noorden, met Groningen als kern, erkend als eerste ‘Europese Hydrogen Valley’. In dit verband zal bijna €100 miljoen worden geïnvesteerd in een regionale groene waterstofketen. Daarbij kiest ook het Rijk voor waterstof, met de recente steun uit het Nationale Groeifonds voor het ‘Groenvermogen voor de Nederlandse Economie’ waar Groningen stevig bij betrokken is. Daarnaast is – mede door de provincie – recent de nieuwe investeringsagenda waterstof opgesteld die uitgaat van ruim 50 projecten, goed voor meer dan €9 miljard.
De urgentie en opgave is hoog. Uit de investeringsagenda van de provincie blijkt dat het in totaal gaat om ca. 30.000 fte in 2030 (McKinsey, 2020). In de kern zijn dit dan ca. 7.500 fte waterstofexperts, met een specialistische opleiding (rest is multiplier). Het gaat dan om projectontwikkelaars, financiële en juridische experts, engineers, technici, logistieke en operations managers, onderhoudsmonteurs, e.d. Hier is nu al een tekort aan, waardoor investeringen kunnen stagneren of afketsen. Daarbij kost het tijd om nieuwe programma’s te ontwikkelen en aan te bieden die leiden tot de beschikbaarheid van nieuwe kennis en personeel voor de markt. Dit vraagt om een gestructureerde en gecoördineerde aanpak om tot doorlopende leerlijnen en synergie tussen de verschillende kennisniveaus te komen. Daarbij is komende periode ook een verdere uitfasering van banen in de fossiele energiesector te verwachten (NAM, GasTerra, e.d.) waarbij medewerkers door om- en bijscholing ook opnieuw aan het werk kunnen in deze groeisector.
Hiervoor is over de hele keten een aantal cruciale onderwijs- en onderzoekactiviteiten nodig, van basis tot aan post-initieel. Enerzijds om de kennisketen te activeren en te betrekken bij doorlopende leerlijnen voor om- en bijscholing die aansluiten bij de markteisen. Anderzijds om een permanent ‘lerend kennis-ecosysteem’ te creëren om de waterstofeconomie kracht bij te zetten. Met betrokkenheid en steun van alle relevante Groningse kennispartners op mbo, hbo- en wo-niveau, alsmede de relevante marktpartijen zoals de industrie, brancheorganisaties, opleidings- en ontwikkel fondsen (O&O fondsen) en sociale partners. Waterstof Werkt richt zich op de kennisontwikkeling en het opleiden van de eerste ruim 1.000 mensen voor de waterstofeconomie. Als kickstart voor meer.